Vakantie in Scandinavië
Staafkerken
Overzicht van de nog bestaande staafkerken in Noorwegen.
Wat opvalt is dat Gol twee maal op de kaart vermeld is als
staafkerk. De originele staafkerk van Gol staat in het
openluchtmuseum van Oslo. In Gol is eind vorige eeuw een
kopie gebouwd van de oorspronkelijke staafkerk.
Een staafkerk bestaat uit aantal verticale palen of
masten. De eerste staafkerken hadden vier palen die
dwars door de fundering geslagen werden, deze
palen dienden ter versteviging van de constructie en
werden op de vier hoeken geplaatst. Later werd het
aantal palen vergroot tot maximaal twintig palen.
Deze palen droegen ook het dak van de kerk.
De eenvoudige staafkerken werden steeds meer
verfraaid en vergroot, er werd buitenom een galerij
geplaatst en de dakopbouw kreeg een toren en het
wat pagode-achtig karakter.
De nok van de kerk kreeg zijn fraaie drakenkoppen
en het interieur werd voorzien van houtsnijwerk.
De staafkerk van Øye is gebouwd in de tweede
helft van de 12e eeuw. De kerk werd vlak naast
het meer Vangsmjøsa gebouwd.
Het meer overstroomde echter bijna elk voorjaar
en de grafkisten spoelden dan uit de graven.
Het resultaat was dat de kerk verplaatst werd naar
een plek verder van het meer. In 1747 werd de
kerk afgebroken en werd op die plaats een nieuwe
kerk gebouwd. In 1935 werd de kerk gerenoveerd,
hierbij werden onder de vloer delen van de oude
kerk gevonden.
Een aantal van deze delen werd gebruikt bij de
renovatie. In 1965 werd de renovatie afgerond.
De staafkerk van Borgund is gebouwd rond 1180
en is een van de best bewaarde staafkerken.
De kerk is gebouwd ter vervanging van een nog
oudere kerk, waarvan de dragende palen waren
gaan rotten in de grond.
Bij deze nieuwe kerk werden de palen niet meer in
de grond gestoken, maar kwamen op een stenen
fundering te staan, zodat het rotten kon worden
tegengegaan.
De kerk staat langs de oude weg naar Lærdal, wat
nu een toeristische route is. De nieuwe weg gaat
via een tunnel bijna onder de kerk door.
De staafkerk van Høre is gebouwd in 1180 en is
waarschijnlijk de tweede kerk die op deze plaats
gebouwd is. De kerk heeft twee ingangen die met
draken motieven versiert zijn. Rond 1822 is de
kerk herbouwd.
De staafkerk van Lomen is waarschijnlijk in 1179
gebouwd. De kerk heeft vier staven en bezit drie
rijk gedecoreerde ingangen. In 1779 werd de
kerk herbouwd en vergroot.
De staafkerk van Hegge is gebouwd in de eerste
helft van de 13e eeuw. De kerk is van het basiliek
type en heeft in totaal 14 staven, waarvan er 8 in
het middenschip staan.
Uit dendrochronologisch onderzoek is gebleken
dat de kerk rond 1216 moet zijn gebouwd.
Het altaarstuk is in 1780 door een lokale
kunstenaar gemaakt.
De kerk bevat verder nog een runen inscriptie
die luid:
"Erling Amson schreef deze runen".
De staafkerk van Reinli is gebouwd in de tweede
helft van de 13de eeuw, het is de derde kerk
welke op deze locatie gebouwd werd.
Uit koolstof datering blijkt echter dat de kerk rond
1190 gebouwd zou moeten zijn, maar
waarschijnlijk zijn bij de bouw van de huidige kerk
materialen van een oudere kerk hergebruikt.
Voordat de eerste kerk hier gebouwd werd, heeft
er waarschijnlijk een Pagan tempel op die plaats
gestaan.
In 1884-1885 is het interieur van de kerk gewijzigd
en de buitenkant werd in 1976-1977
gerestaureerd.
De staafkerk van Hedal is gebouwd in de tweede
helft van de 12de eeuw.
De oorspronkelijke kerk was veel kleiner, in 1699
kreeg de kerk zijn huidige kruisvorm en in 1738
werd de torenspits geplaatst. In 1902 is de kerk
gerestaureerd.
De staafkerk van Gol is een kopie van de
oorspronkelijke staafkerk van Gol, die in het
openluchtmuseum van Oslo staat. De kerk is
gebouwd aan het eind van de 20ste eeuw.
De staafkerk van Torpo is in 1192 gebouwd en is
daarmee het oudste gebouw in Hallingdal. Het
koor werd in 1880 verwijderd en bij de
naastliggende kerk gebruikt. Hierdoor kreeg de
kerk zijn karakteristieke vierkante vorm. De kerk
staat bekend om zijn mooie plafond schilderingen.
De staafkerk van Uvdal is gebouwd in 1168 op de
overblijfselen van een nog oudere kerk.
De kerk werd daarna meerdere malen vergroot en
in 1723 kreeg de kerk zijn huidige kruisvorm.
In 1760 werd de buitenkant van panelen voorzien.
De staafkerk van Nore is gebouwd na 1167 en is
meteen als kruiskerk gebouwd, wat uniek voor die
tijd was.
De kerk kreeg ook een centrale mast om de toren
te dragen.
De staafkerk van Rollag is in omstreeks 1150
gebouwd.
Oorspronkelijk is de kerk als een rechthoek
gebouwd.
In 1698 kreeg de kerk zijn huidige kruisvorm.
De staafkerk van Heddal is de grootste staafkerk
van Noorwegen.
De kerk is rond 1250 gebouwd, er bestaat een
legende dat de kerk in drie dagen gebouwd is.
In tegenstelling tot de staafkerk van Borgund
wordt deze nog steeds voor kerkdiensten gebruikt.
De staafkerk van Eidsborg is gebouwd in de 13de
eeuw.
In de 19de eeuw is de kerk gereconstrueerd, in
1927 vond een nieuwe restauratie plaats waarbij
de geschilderde figuren en ornamenten uit de
renaissance weer werden verwijderd.
De kerk is opgedragen aan St. Nicolaas.
Bij de kerk is ook nog een openluchtmuseum.
De staafkerk van Hopperstad is gebouwd rond
1140 en is van hetzelfde type als de staafkerk
van Borgund.
Na 700 jaar was de kerk niet meer in gebruik en
kwam tot ernstig verval. In 1880 werd de kerk
verkocht aan de Noorse monumentenzorg en in
de daaropvolgende jaren werd de kerk weer
geheel gerestaureerd.
De staafkerk van Unredal is gebouwd in de
tweede helft van de 12de eeuw.
Het is met 40 zitplaatsen de kleinste kerk van
Scandinavië.
De kerk is een aantal keren verplaatst. In 1913
bestond het plan om de kerk af te breken en in
een museum te plaatsen, dit is echter nooit
gebeurd, in plaats daarvan werd de kerk in 1984
gereconstrueerd.
De kerk was eeuwenlang vrijwel alleen over water
bereikbaar, maar sinds de komst van de tunnels
naar Flåm en Gudvangen is de kerk ook over land
goed bereikbaar.
De staafkerk van Kaupanger is de grootste
staafkerk in de Sogn regio. Het schip word
ondersteund door 22 staven, 8 aan elk van de
lange zijden en 3 aan elk van de korte zijden.
Het verhoogde koor wordt gedragen door 4
vrijstaande staven.
De middeleeuwse constructie van de kerk in nog
steeds intact, met uitzondering van de dakstoel
boven het middenschip. De kerk is diverse keren
gerestaureerd, het laatst in 1960.
Het exacte bouwjaar van de kerk is niet bekend,
maar aangenomen wordt dat de kerk ca. 1190 is
gebouwd, munt vondsten wijzen er op dat de
kerk na 1150 gebouwd moet zijn.
De staafkerk van Urnes is de oudste staafkerk
van Noorwegen. Het is de derde kerk die op die
plek gebouwd is. De huidige kerk is in 1150
gebouwd.
Er zat ongeveer honderd jaar tussen de bouw
van de eerste en laatste kerk. De kerk staat op
de lijst van werelderfgoed van de Unesco.
De staafkerk van Lom is gebouwd rond 1170 en
bestond uit een drievoudig schip, wat één van het
oudste type staafkerk is.
In 1634 werd het schip vergroot en in 1663 kreeg
de kerk zijn huidige kruisvorm.
Interieur van de staafkerk in Lom met
houtsnijwerk en fraaie beschilderingen
De staafkerk van Ringebu is gebouwd rond
1220. In 1630 werd de kerk verbouwd tot
kruiskerk en een jaar later werd de
kenmerkende rode spits geplaatst. Van de
oorspronkelijke kerk bleef alleen het schip over.
In 1717 werd de kerk van binnen geschilderd,
maar alleen de onderste helft van de muren
werd geschilderd, omdat in die tijd het plafond
veel lager was. Later werd de kerk geheel wit
geschilderd, maar bij de restauratie in 1927
werd de kerk in zijn oorspronkelijke kleuren
teruggebracht.
De staafkerk van Kvernes is een van de jongste
staafkerken, gebouwd rond 1300. De kerk is vrij
groot en kan ongeveer 200 personen bevatten.
De kerk heeft diverse verbouwingen en
reparaties gehad.
In 1633 is de staaf van het koor afgebrokenen
werd er een nieuw koor gebouwd, tevens werd er
aan de westkant een nieuwe doopkapel gebouwd
en er werden nieuwe ramen in geplaatst.
Het koor werd versierd met diverse
wandschilderingen die bijbelse taferelen
voorstelden. 10 jaar later werd de kerk versierd
met acanthus bladeren, de predikant Anders
Eriksen betaalde dit met eigen middelen.
Vakantie in Scandinavië
Staafkerken
Overzicht van de nog bestaande staafkerken in Noorwegen.
Wat opvalt is dat Gol twee maal op de kaart vermeld is als
staafkerk. De originele staafkerk van Gol staat in het
openluchtmuseum van Oslo. In Gol is eind vorige eeuw een
kopie gebouwd van de oorspronkelijke staafkerk.
Een staafkerk bestaat uit aantal verticale palen of masten.
De eerste staafkerken hadden vier palen die dwars door de
fundering geslagen werden, deze palen dienden ter
versteviging van de constructie en werden op de vier hoeken
geplaatst. Later werd het aantal palen vergroot tot maximaal
twintig palen. Deze palen droegen ook het dak van de kerk.
De eenvoudige staafkerken werden steeds meer verfraaid
en vergroot, er werd buitenom een galerij geplaatst en de
dakopbouw kreeg een toren en het wat pagode-achtig
karakter.
De nok van de kerk kreeg zijn fraaie drakenkoppen en het
interieur werd voorzien van houtsnijwerk.
De staafkerk van Øye is gebouwd in de tweede helft van de 12e
eeuw. De kerk werd vlak naast het meer Vangsmjøsa gebouwd.
Het meer overstroomde echter bijna elk voorjaar en de
grafkisten spoelden dan uit de graven.
Het resultaat was dat de kerk verplaatst werd naar een plek
verder van het meer. In 1747 werd de kerk afgebroken en werd
op die plaats een nieuwe kerk gebouwd. In 1935 werd de kerk
gerenoveerd, hierbij werden onder de vloer delen van de oude
kerk gevonden.
Een aantal van deze delen werd gebruikt bij de renovatie. In
1965 werd de renovatie afgerond.
De staafkerk van Borgund is gebouwd rond 1180 en is
een van de best bewaarde staafkerken.
De kerk is gebouwd ter vervanging van een nog oudere
kerk, waarvan de dragende palen waren gaan rotten in
de grond.
Bij deze nieuwe kerk werden de palen niet meer in de
grond gestoken, maar kwamen op een stenen fundering
te staan, zodat het rotten kon worden tegengegaan.
De kerk staat langs de oude weg naar Lærdal, wat nu een
toeristische route is. De nieuwe weg gaat via een tunnel
bijna onder de kerk door.
De staafkerk van Høre is gebouwd in 1180 en is waarschijnlijk
de tweede kerk die op deze plaats gebouwd is. De kerk heeft
twee ingangen die met draken motieven versiert zijn.
Rond 1822 is de kerk herbouwd.
De staafkerk van Lomen is waarschijnlijk in 1179 gebouwd. De
kerk heeft vier staven en bezit drie rijk gedecoreerde ingangen.
In 1779 werd de kerk herbouwd en vergroot.
De staafkerk van Hegge is gebouwd in de eerste helft
van de 13e eeuw. De kerk is van het basiliek type en heeft
in totaal 14 staven, waarvan er 8 in het middenschip staan.
Uit dendrochronologisch onderzoek is gebleken dat de
kerk rond 1216 moet zijn gebouwd.
Het altaarstuk is in 1780 door een lokale kunstenaar
gemaakt.
De kerk bevat verder nog een runen inscriptie die luid:
"Erling Amson schreef deze runen".
De staafkerk van Reinli is gebouwd in de tweede helft
van de 13de eeuw, het is de derde kerk welke op deze
locatie gebouwd werd.
Uit koolstof datering blijkt echter dat de kerk rond 1190
gebouwd zou moeten zijn, maar waarschijnlijk zijn bij de
bouw van de huidige kerk materialen van een oudere
kerk hergebruikt.
Voordat de eerste kerk hier gebouwd werd, heeft er
waarschijnlijk een Pagan tempel op die plaats gestaan.
In 1884-1885 is het interieur van de kerk gewijzigd en
de buitenkant werd in 1976-1977 gerestaureerd.
De staafkerk van Hedal is gebouwd in de tweede helft
van de 12de eeuw.
De oorspronkelijke kerk was veel kleiner, in 1699 kreeg
de kerk zijn huidige kruisvorm en in 1738 werd de
torenspits geplaatst. In 1902 is de kerk gerestaureerd.
De staafkerk van Gol is een kopie van de oorspronkelijke
staafkerk van Gol, die in het openluchtmuseum van Oslo
staat. De kerk is gebouwd aan het eind van de 20ste eeuw.
De staafkerk van Torpo is in 1192 gebouwd en is
daarmee het oudste gebouw in Hallingdal. Het koor werd
in 1880 verwijderd en bij de naastliggende kerk gebruikt.
Hierdoor kreeg de kerk zijn karakteristieke vierkante
vorm. De kerk staat bekend om zijn mooie plafond
schilderingen.
De staafkerk van Uvdal is gebouwd in 1168 op de
overblijfselen van een nog oudere kerk.
De kerk werd daarna meerdere malen vergroot en
in 1723 kreeg de kerk zijn huidige kruisvorm.
In 1760 werd de buitenkant van panelen voorzien.
De staafkerk van Nore is gebouwd na 1167 en is meteen
als kruiskerk gebouwd, wat uniek voor die tijd was.
De kerk kreeg ook een centrale mast om de toren te dragen.
De staafkerk van Rollag is in omstreeks 1150 gebouwd.
Oorspronkelijk is de kerk als een rechthoek gebouwd.
In 1698 kreeg de kerk zijn huidige kruisvorm.
De staafkerk van Heddal is de grootste staafkerk van Noorwegen.
De kerk is rond 1250 gebouwd, er bestaat een legende dat
de kerk in drie dagen gebouwd is.
In tegenstelling tot de staafkerk van Borgund wordt deze nog
steeds voor kerkdiensten gebruikt.
De staafkerk van Eidsborg is gebouwd in de 13de eeuw.
In de 19de eeuw is de kerk gereconstrueerd, in 1927 vond
een nieuwe restauratie plaats waarbij de geschilderde figuren
en ornamenten uit de renaissance weer werden verwijderd.
De kerk is opgedragen aan St. Nicolaas.
Bij de kerk is ook nog een openluchtmuseum.
De staafkerk van Hopperstad is gebouwd rond 1140
en is van hetzelfde type als de staafkerk van Borgund.
Na 700 jaar was de kerk niet meer in gebruik en kwam
tot ernstig verval. In 1880 werd de kerk verkocht aan
de Noorse monumentenzorg en in de daaropvolgende
jaren werd de kerk weer geheel gerestaureerd.
De staafkerk van Unredal is gebouwd in de tweede helft
van de 12de eeuw.
Het is met 40 zitplaatsen de kleinste kerk van Scandinavië.
De kerk is een aantal keren verplaatst. In 1913 bestond
het plan om de kerk af te breken en in een museum te
plaatsen, dit is echter nooit gebeurd, in plaats daarvan
werd de kerk in 1984 gereconstrueerd.
De kerk was eeuwenlang vrijwel alleen over water
bereikbaar, maar sinds de komst van de tunnels naar Flåm
en Gudvangen is de kerk ook over land goed bereikbaar.
De staafkerk van Kaupanger is de grootste staafkerk in de
Sogn regio. Het schip word ondersteund door 22 staven, 8 aan
elk van de lange zijden en 3 aan elk van de korte zijden. Het
verhoogde koor wordt gedragen door 4 vrijstaande staven.
De middeleeuwse constructie van de kerk in nog steeds intact,
met uitzondering van de dakstoel boven het middenschip. De
kerk is diverse keren gerestaureerd, het laatst in 1960.
Het exacte bouwjaar van de kerk is niet bekend, maar
aangenomen wordt dat de kerk ca. 1190 is gebouwd, munt
vondsten wijzen er op dat de kerk na 1150 gebouwd moet zijn.
De staafkerk van Urnes is de oudste staafkerk van
Noorwegen. Het is de derde kerk die op die plek gebouwd is.
De huidige kerk is in 1150 gebouwd.
Er zat ongeveer honderd jaar tussen de bouw van de eerste
en laatste kerk. De kerk staat op de lijst van werelderfgoed
van de Unesco.
De staafkerk van Lom is gebouwd rond 1170 en
bestond uit een drievoudig schip, wat één van het
oudste type staafkerk is.
In 1634 werd het schip vergroot en in 1663 kreeg
de kerk zijn huidige kruisvorm.
Interieur van de staafkerk in Lom met
houtsnijwerk en fraaie beschilderingen
De staafkerk van Ringebu is gebouwd rond 1220. In 1630
werd de kerk verbouwd tot kruiskerk en een jaar later werd
de kenmerkende rode spits geplaatst. Van de
oorspronkelijke kerk bleef alleen het schip over.
In 1717 werd de kerk van binnen geschilderd, maar alleen
de onderste helft van de muren werd geschilderd, omdat
in die tijd het plafond veel lager was. Later werd de kerk
geheel wit geschilderd, maar bij de restauratie in 1927
werd de kerk in zijn oorspronkelijke kleuren teruggebracht.
De staafkerk van Kvernes is een van de jongste staafkerken,
gebouwd rond 1300. De kerk is vrij groot en kan ongeveer
200 personen bevatten.
De kerk heeft diverse verbouwingen en reparaties gehad.
In 1633 is de staaf van het koor afgebrokenen werd er een
nieuw koor gebouwd, tevens werd er aan de westkant een
nieuwe doopkapel gebouwd en er werden nieuwe ramen in
geplaatst.
Het koor werd versierd met diverse wandschilderingen die
bijbelse taferelen voorstelden. 10 jaar later werd de kerk
versierd met acanthus bladeren, de predikant
Anders Eriksen betaalde dit met eigen middelen.
